De wereld van wijn kan soms overweldigend zijn. Met zoveel variëteiten, regio’s en stijlen om uit te kiezen, is het gemakkelijk om te verdwalen in de zee van opties. Een van de meest essentiële tools voor het navigeren door deze uitgestrekte wereld is de taal van wijn zelf. Wijn terminologie is meer dan alleen jargon. Het is een venster naar de diepte en complexiteit van deze eeuwenoude drank die zo geliefd is over de hele wereld.
Decanteren
Dit is het proces van het langzaam gieten van wijn van de ene container naar de andere, meestal met behulp van een speciaal gevormde karaf. Het doel van decanteren is om eventueel bezinksel te scheiden dat zich in de fles kan hebben gevormd en om de wijn bloot te stellen aan zuurstof om de smaken en aroma’s te helpen ontwikkelen.
Vintage
De term ‘vintage’ wordt gebruikt om het specifieke jaar te beschrijven waarin de druiven voor een bepaalde wijn werden geoogst. Omdat de klimatologische omstandigheden van jaar tot jaar kunnen verschillen, kunnen de vintagejaren een aanzienlijke invloed hebben op de smaak en kwaliteit van de wijn.
Fermentatie
Dit is het proces waarbij suikers in de druiven worden omgezet in alcohol door de werking van gist. De duur van de fermentatie, de temperatuur en het type gist dat wordt gebruikt, kunnen allemaal invloed hebben op de uiteindelijke smaak en het aroma van de wijn.
Er is een rijkdom aan woorden en termen die specifiek zijn voor wijn, van de teelt van de druiven tot de bereiding van de wijn, tot de subtielste nuances van smaak en aroma. Het beheersen van deze taal kan je niet alleen helpen om beter te communiceren over je wijnvoorkeuren, maar het kan ook je waardering en begrip van wijn aanzienlijk verdiepen.
In dit artikel nemen we je mee op een reis door de woordenschat van de wijnwereld. We duiken in termen die betrekking hebben op de teelt en bereiding van wijn, verschillende wijntypen en stijlen, hoe je proefnotities kunt beschrijven en termen die betrekking hebben op het serveren en bewaren van wijn.
Ongeacht je huidige kennisniveau van wijn, deze handige woordenlijst zal dienen als een waardevol naslagwerk bij je wijnproeverijen en discussies met andere wijnliefhebbers.
Wijnbouw en wijnbereiding
Het maken van wijn is een kunst die honderden, zo niet duizenden jaren teruggaat, en er zijn vele termen die de fijne kneepjes van dit proces beschrijven. Hier zijn enkele van de belangrijkste termen die je moet kennen:
Terroir
Dit is een Franse term die ‘land’ betekent, maar in de wereld van de wijnbouw gaat het om veel meer dan dat. Terroir beschrijft de unieke combinatie van geografische, geologische en klimatologische factoren die een bepaalde wijngaard kenmerken.
Terroir is de reden waarom Pinot Noir-druiven uit de Bourgogne een heel andere wijn kunnen produceren dan Pinot Noir-druiven uit Nieuw-Zeeland, zelfs als de wijnbouwtechnieken exact hetzelfde zijn.
Wijntypen en stijlen
Wijn is er in allerlei soorten en stijlen. Hier zijn een aantal belangrijke termen die je moet kennen om deze variëteit te navigeren:
Rood: Wijn gemaakt van blauwe druiven waarbij het sap tijdens het fermentatieproces in contact komt met de schillen.
Dit geeft de wijn zijn rode kleur. Enkele voorbeelden zijn Cabernet Sauvignon, Merlot en Pinot Noir.
Wit: Wijn gemaakt van groene of blauwe druiven waarbij het sap niet in contact komt met de schillen. Bekende voorbeelden zijn Chardonnay, Sauvignon Blanc en Pinot Grigio.
Rosé: Wijn gemaakt van blauwe druiven waarbij het sap slechts een korte tijd in contact komt met de schillen, wat resulteert in een roze kleur. Grenache en Syrah zijn vaak gebruikte druiven voor rosé wijnen.
Droog: Wijn waarbij bijna alle suiker is omgezet in alcohol tijdens de fermentatie. Dit resulteert in een wijn met weinig of geen zoetheid.
Zoet: Wijn waarbij nog wat restsuiker aanwezig is na de fermentatie. Dit kan komen doordat de fermentatie vroegtijdig is gestopt, of omdat de wijn is gemaakt van druiven met een zeer hoog suikergehalte.
Mousserend: Wijn met koolzuurgas, wat een bruisend effect geeft. De bekendste mousserende wijn is champagne, maar er zijn ook veel andere mousserende wijnen zoals Prosecco en Cava.
Proefnotities en beschrijvende termen
Wanneer wijnliefhebbers een fles openen, gebruiken ze vaak specifieke termen om de complexe smaken, aroma’s en texturen te beschrijven die ze ervaren.
Dit zijn enkele van de meest voorkomende termen:
Fruitig: Een wijn die wordt beschreven als ‘fruitig’ is er een die sterke smaken en aroma’s van fruit heeft. Dit kan variëren van heldere, frisse vruchten zoals appels en citroenen in witte wijnen tot donker fruit zoals bramen en kersen in rode wijnen.
Kruidig: Kruidige wijnen hebben smaken en aroma’s die doen denken aan verschillende specerijen. Dit kan variëren van warme specerijen zoals kaneel en kruidnagel tot peperige tonen.
Vol / Licht: Deze termen geven het lichaam van de wijn aan, wat overeenkomt met hoe zwaar de wijn aanvoelt in je mond. Volle wijnen zijn rijk en krachtig, terwijl lichte wijnen fris en levendig zijn.
Zwaar / Tanine: Tannines zijn natuurlijk voorkomende verbindingen in wijn, vooral in rode wijn, die een droog, wrang gevoel in de mond geven. Een ‘zware’ wijn is vaak een met hoge tannines.
Zuur: Zuurgraad in wijn draagt bij aan de frisheid en levendigheid van de wijn. Het zorgt voor een prettige, scherpe smaak en helpt de smaken in balans te brengen.
Complex: Een wijn wordt als complex beschouwd als deze veel verschillende aroma’s en smaken heeft die zich ontvouwen naarmate je de wijn proeft. Complexiteit wordt over het algemeen beschouwd als een teken van een goed gemaakte wijn.
Elke wijn heeft zijn eigen unieke combinatie van deze kenmerken, wat deel uitmaakt van de fascinatie van het wijnproeven. Door je vertrouwd te maken met deze termen, kun je je eigen proefnotities maken en beter communiceren over wat je ervaart wanneer je een glas wijn drinkt.
Serveren en bewaartips
Bij het serveren en bewaren van wijn komt een specifieke woordenschat kijken die helpt bij het maximaliseren van de kwaliteit en het genieten van de wijn.
Dit zijn enkele van de meest voorkomende termen:
Temperatuur: De temperatuur waarop wijn wordt geserveerd kan een grote invloed hebben op hoe de smaken en aroma’s worden waargenomen. Witte wijnen worden meestal gekoeld geserveerd, terwijl rode wijnen vaak op kamertemperatuur worden geserveerd. De term ‘kamertemperatuur’ kan echter misleidend zijn, omdat deze vaak verwijst naar de ideale keldertemperatuur (ongeveer 18 graden Celsius), die lager is dan de meeste moderne huiskamertemperaturen.
Ademruimte: Wijn ‘laten ademen’ verwijst naar het proces van het blootstellen van de wijn aan lucht voorafgaand aan het drinken, waardoor de wijn kan ‘openen’ en zijn volledige scala aan smaken en aroma’s kan tonen. Dit wordt vaak bereikt door de wijn in een karaf te schenken.
Ouder worden: Veel wijnen kunnen profiteren van een periode van ouder worden, waarbij complexe chemische processen de smaken en structuren van de wijn veranderen en ontwikkelen. Het is echter belangrijk op te merken dat niet alle wijnen beter worden met leeftijd, en dat sommige het beste jong gedronken kunnen worden.
Decanteren: Dit is het proces van het langzaam gieten van wijn uit zijn fles in een andere container, genaamd een decanter. Decanteren dient twee doelen: het scheidt eventueel bezinksel van de wijn (vaak het geval bij oudere rode wijnen) en het helpt de wijn te ademen.
